Mijn promotie-onderzoek (1 oktober 2019) behelst een liturgiehistorische studie naar de relatie tussen seksualiteit en vruchtbaarheid, reinheid en deelname aan de liturgie in de derde eeuw. Ik bestudeerde drie vroegchristelijke bronnen: de Didaskalia Apostolorum (Syrisch, 3e-5e eeuw); het oeuvre van Origenes van Alexandrië (200-253 n.C.) en een brief van Dionysius van Alexandrië (ca 230-265 n.C.) en analyseerde hoe zij het begrip reinheid inzetten als het gaat om het denken over seksualiteit en deelname aan de liturgie.
Ik dook diep in het denken over seksualiteit en het ideaal van maagdelijkheid (gelofte van kuisheid, celibaat) in de vroege kerk. Waarom kwam seks in de ‘verkeerde hoek’ van ons leven terecht? Waarom zijn de kerkvaders, al veel eerder dan Augustinus, zo negatief over seksualiteit?
Verder voerde het onderzoek me langs een cultuurgeschiedenis van de menstruatie en ik vond verwijzingen naar maandverband in de Bijbel. Is het niet vreemd dat het bloed van vrouwen voor onrein wordt gehouden en dat terwijl het bloed van een man ons redt? Hoe komt het dat bloed soms rein, soms onrein is? Welke redenen heeft dat?
De inleiding die ik hield tijdens mijn promotie (het ‘lekenpraatje’) is opgenomen en kun je hieronder terugkijken.
Interesse in de studie? Het boek is te bestellen via de website van het Instituut voor Liturgische en Rituele Studies. Of als pdf te downloaden via de Tilburg University.
Aanbod
- Lezing: Wat is het toch met seksualiteit en de kerk?
- Lezing: Did she do it? De bloedvloeiende vrouw uit het evangelie
- Lezing: #Metoo op de heiligenkalender: seksuele intimidatie in de levens van St Agnes, St Agatha en vele andere vrouwelijke heiligen.
- Lezing: liefde als je partner transgender blijkt
- Lezing: het taboe op menstruatie in de westerse cultuur
- Lezing: de derde sekse in de christelijke traditie: het voorbeeld van de heilige Wilgefortis
Publicaties
Rein van ziel en lichaam. Vroegchristelijke discussies over procreatieve onreinheid van vrouwen en mannen en hun liturgische participatie, NSRL 20 . Groningen, 2019 [proefschrift, Tilburg University] Het boek is te bestellen via de website van het Instituut voor Liturgische en Rituele Studies. Of als pdf te downloaden via de Tilburg University.
“Een liturgische zegen over een transitie”. In: Wondermooi, zoals U mij gemaakt heeft. Handreiking voor gelovige transgender personen en werkers in de kerk. Carl Buijs e.a. (red.), Utrecht: KokBoekencentrum, 2019, p. 155-160
“Een vrouw aan het kruis”, Vieren, 2015
“Marian, partner van een transvrouw – Samen in transitie”. In: Wondermooi, zoals u mij gemaakt heeft. Handreiking voor gelovige transgender personen en werkers in de kerk. Carl Buijs e.a. (red.), Utrecht: KokBoekencentrum, 2019, p. 71-75