Voor mij wordt kerst pas een feest van betekenis op vierde kerstdag. Wat? Is twee kerstdagen niet al genoeg, dan? Nou, lange tijd waren die eerste twee kerstdagen voor mij helemaal niet zo feestelijk. Samenkomen met de hele familie en zien hoe trots opa en oma zijn op de eerste stapjes en de eerste lachjes van de kinderen van mijn schoonzus. Een viering in de kerk waar de kinderen een kerstspel opvoeren. Pijnlijk is het.
Mijn eerste kindje zou – het is inmiddels jaren geleden – geboren worden op 8 december. Ik droomde er stiekem van dat het in de levende kerststal in de kribbe zou mogen liggen. Het mocht niet zo zijn; ik verloor het kindje na drie maanden zwangerschap: eenvoudige vroege miskraam. In de jaren daarna volgden er meer zwangerschappen, meer miskramen. Kerst werd een beladen feest. Ik durfde niet meer te dromen. Het was begin december toen ik voor de zesde keer zwanger was. Voor het eerst zagen we – een echo met 8 weken – een hartje kloppen. Het is het liefste dat ons kindje ons heeft gegeven. En het ging weer fout. Vier dagen voor Kerst lag ik in het ziekenhuis bij te komen van weer een miskraam. De gangen waren versierd met groene slingers en kerstballen. De verpleegkundige die mij kwam controleren na de narcose had haast; om de hoek hoorde ik de vrolijke stemmen van een personeelsborrel.
Voor mij was de Advent ten einde; het werd dat jaar geen Kerst. En jarenlang niet meer. Ik worstelde met Kerst, met het verhaal van Jezus’ geboorte, zoekend naar de betekenis ervan voor mij. Totdat ik me realiseerde dat Kerst geen feestje is voor blauwe slingers en beschuit met muisjes. Het is ook een verhaal over lijden en dood: de kindjes die moeten sterven omdat Herodes bang is voor het ene Kind. De rouwende moeders horen ook bij het kerstverhaal. Ze geven de geboorte van het ene Kind betekenis.
In de traditie is 28 december de dag dat de gestorven kindjes van Bethlehem herdacht worden, en hun rouwende moeders. Sinds een aantal jaren is het mijn dag. Ik vier dan de liefde voor mijn sterrenkindjes. Een feestje voor mensen die verloren hebben en toch blijven liefhebben. Daarvoor heb ik ook de sterrenkindjesviering ontwikkeld: om samen te komen met andere mensen die ook de liefde voor hun sterrenkindjes hoog willen houden.
Vierde kerstdag heeft een nieuwe dimensie gegeven aan Kerst. De geboorte van Jezus kan pas een feest van bevrijding en verlossing worden als we de pijn en het lijden een plaats durven geven.
Zalig kerstfeest.
