Een boom ‘hoort’ bij kerst. Of nou ja, de geschiedenis van de kerstboom, daar zal ik nog een keer een andere blog aan wijden. Maar hoe zit het nu met die heerlijke traditie van de kerstboom en het milieu? Wat is een duurzame keuze als het over kerstbomen gaat?
Zielig voor al die bomen: ze worden voor vier weken in huis gehaald en daarna afgedankt. 2,7 miljoen kerstbomen belanden ieder jaar bij het afval, zegt Milieu Centraal. Dat is vaak hét argument om een kunstboom te kopen. Maar is een kunstkerstboom wel duurzamer dan een levende boom?
Een kunstkerstboom is duurzamer, want hij gaat jaren mee, denken veel mensen. Maar de naam zegt het al: hij is gemaakt van kunststof, plastic dus. Daarbij bevatten veel kunstbomen metaal en brandvertragende chemische stoffen. De productie ervan is veel minder duurzaam dan het laten groeien van levende bomen. Alleen al de productie van een boom levert 40 kg CO2-uitstoot, vervoer niet meegerekend. Je moet een kunstboom zo’n twaalf tot zestien jaar hergebruiken voordat hij even milieuvriendelijk is als een levende kerstboom.
Levende kerstbomen stoten geen CO2 uit, maar nemen het op tijdens het groeien. Dus de enige CO2-uitstoot komt van het vervoer van de teler naar jouw huis en van de afvalverwerking. Hoe dichterbij, hoe lager de vervoerkosten zijn en dus hoe lager de milieu-impact. En ook bij de afvalverwerking kun je de milieu-impact beïnvloeden: versnipperen is de meest duurzame optie, want dan wordt jouw kerstboom hergebruikt op houtsnipperpaden in het park. Kijk of je verkoper de bomen weer inzamelt om ze te versnipperen. Tweede optie is de inzameling door de gemeente: deze versnippert de bomen of verbrandt ze in een afvalcentrale waar ze weer energie opleveren. In het gunstigste geval is de milieu-impact van een levende kerstboom dan niet meer dan zo’n 3 kg CO2.
Wil je het nog duurzamer, dan kun je kiezen voor een adoptieboom. Bedrijven in Nederland verhuren kerstbomen die je na de Kerst weer kunt inleveren. Niet goedkoper, wel lokaal (en vaak biologisch) geteeld. De bomen worden goed verzorgd, en als jij dat thuis ook doet kunnen ze een jaar of vijf mee. En soms wijst Staatsbosbeheer bomen aan die sowieso gekapt moeten worden. Win-win dus.
Wil je toch liever een kunstkerstboom dan een levende? Koop dan een tweedehands. Ze worden in overvloed aangeboden op Marktplaats of in de kringloopwinkel.
De laatste jaren in opkomst zijn – vaak ook ruimtebesparende – alternatieve kerstbomen. Houten latten die je tegen de muur hangt, of latten die je stapelt tot een kerstboompje. Genoeg basis voor lichtjes, kerstballen en andere versiering. Met wat fantasie kun je eindeloos variëren. En als Driekoningen geweest is, bind je de houtjes samen en leg je ze weg tot volgend jaar.
